بنیاد ملی بازیهای رایانهای از بدو تاسیس برنامههایی برای حمایت از توسعه استودیوهای بازیسازی و صنعت تولید بازیهای ویدئویی طراحی و اجرا نموده است. ساختار حمایتی همگرا نیز با هدف شفافیت و یکپارچهسازی حمایتهای بنیاد ملی بازیهای رایانهای و سایر نهادها و سازمانهای دولتی و خصوصی متولد شده است.
ساختار حمایتی همگرا در تلاش است تا علاوه بر پوشش نیازهای بازیسازان، سایر فعالان حوزه بازی را نیز مورد حمایت قرار دهد. از جمله این فعالان میتوان به بازیکنان حرفهای و بازی پژوهان اشاره کرد.
بازیسازان فعال با ارائه بازی منتشر شده و یا پروتوتایپ نهایی بازی در حال انتشار خود در زمان ثبتنام، میتوانند تقاضای عضویت در این ساختار را ثبت نمایند. همچنین، برخی رویدادها و نهادها مبادی عضویت همگرا هستند؛ به این معنا که منتخبین این رویدادها به همگرا معرفی شده و بدون طی مراحل ارزیابی، به عضویت همگرا درمیآیند. از سوی دیگر، بازیکنان حرفهای نیز در صورت حائز رتبه شدن در رویدادهای مطرح داخلی و یا خارجی واجد شرایط عضویت همگرا هستند.
کلمه ESRA مخفف Entertainment Software Rating Association است که به نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای اشاره دارد.
در هر کشوری، محتوای بازیهای دیجیتال اعم از رایانههای شخصی، کنسولی و موبایل براساس نظام ردهبندی سنی مرتبط با فرهنگ آن کشور مورد بررسی قرار میگیرد و پس از بررسی، به بازیها رده سنی اعطا میشود. در کشور ما نیز نظام ردهبندی ESRA، انواع بازیهای دیجیتال در پلتفرمهای مختلف را در ردههای سنی 3+ ، 7+، 12+، 15+ و 18+ طبقهبندی میکند و بازیهایی که به دلیل محتوای خود رده سنی دریافت نمیکنند، امکان عرضه در کشور ندارند.
باید توجه داشت ردهبندی سنی، علاوه بر وظایف مصرح بنیاد ملی بازیهای رایانهای، مبتنی بر «آییننامه نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای» مصوب جلسه 666 مورخ 95/5/5، شورای فرهنگ عمومی است.
نظام ردهبندی سنی، بازیها را براساس محتواهای آسیبزایِ برگرفته از سه دیدگاه روانشناسی، جامعهشناسی و علوم و معارف اسلامی، ردهبندی سنی میکند. محتواهای اصلی آسیبرسان مورد بررسی ESRA که بر مبنای سه دیدگاه مذکور شکل گرفتهاند شامل خشونت، استعمال دخانیات، ترس، ناهنجاریهای اجتماعی و ناامیدی میشوند.
ردههای سنی ESRA به 5 رده شامل ردههای 3+، 7+، 12+، 15+ و 18+ تقسیم شدهاند؛ این ردههای سنی بر اساس خصوصیات جسمی-حرکتی، خصوصیات عقلی-ذهنی، خصوصیات عاطفی و اجتماعی که باعث ایجاد تفاوت در گروههای سنی میشوند، تشکیل شدهاند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه به سایت نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای به نشانی esragames.ir مراجعه کنید.
در صورتی که قصد دارید بازی مورد نظر خود را برای گوشیهای هوشمند یا تبلتها در محلی به جز فروشگاههای دیجیتالی رسمی عرضه کنید، باید پیش از عرضه بازی، ردهبندی سنی و پروانه انتشار دریافت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر به ماده 4-2 دستورالعمل صدور مجوز نشر و پروانه انتشار بازیهای رایانهای رجوع کنید و در صورت وجود هرگونه ابهام یا سوال با ایمیل nezarat@ircg.ir یا شماره 88310222 داخلی 241 تماس بگیرید.
مشاوره، آموزش، تبلیغات داخلی و خارجی، تحقیقات، خرید حق عضویت نرمافزار، حضور در رویدادهای داخلی و خارجی، خدمات زیرساخت تولید بازی مانند صداگذاری و موسیقی، سرور، موشن و کپچر، تسهیلات ساخت بازی و ... از خدمات ارائه شده به بازیسازان عضو توسط ساختار همگراست. همچنین تلاش شده است در سال 1400 با نیازسنجی از بازیکنان حرفهای، خدمات این گروه از فعالان حوزه بازی نیز به مجموعه حمایتهای همگرا اضافه شود. همگرا سالانه با توجه به بازخورد استودیوهای بازیسازی تلاش مینماید لیست خدمات خود را بهروزرسانی نماید.
شرط عضویت متوالی در همگرا و دریافت حمایت به عنوان بازیساز، فعال بودن استودیو بازیسازی است. به این معنا که فعال بودن استودیو با تولید بازی جدید و یا ارائه بهروزرسانی بازیهای قدیمی تفسیر میشود.
در صورتی که قصد دارید بازی مورد نظر خود را به صورت فیزیکی (CD یا DVD) یا دیجیتال برای کامپیوترهای شخصی عرضه کنید نیاز به اخذ ردهبندی سنی و پروانه انتشار قبل از عرضه دارید. برای کسب اطلاعات بیشتر به ماده 4-1 دستورالعمل صدور مجوز نشر و پروانه انتشار بازیهای رایانهای رجوع کنید و در صورت وجود هرگونه ابهام یا سوال با ایمیل nezarat@ircg.ir یا شماره 88310222 داخلی 241 تماس بگیرید.
از آنجا که تولید بازیهای رایانهای بدون پیشنیازهای مرسوم در صنایعی همچون صنعت سینما و توسط عموم افراد اعم از شرکتها و تیمهای حرفهای بازیسازی یا هر فرد علاقهمند در سطوح مختلف کیفی قابل تولید است، در جهت تسهیل فرآیند کسب و کار و هم راستا با سیاستهای کلان دولت صرفاً جهت تولید نیازی به اخذ مجوز وجود ندارد.
خیر، عرضه هرگونه بازی بدون اخذ ردهبندی سنی و پروانه انتشار به صورت فیزیکی ممنوع بوده و مطابق ماده 7 و خصوصا بند 7-1-3 از «دستورالعمل نحوه رسیدگی به تخلفات تولید و توزیع بازیهای رایانهای» تخلف محسوب میشود. در این موارد ضمن برخورد قانونی، بازیهای تولید شده جمعآوری خواهند شد. به این ترتیب ضروری است تا تولیدکنندگان محترم پیش از هرگونه تکثیر بازی از اخذ رده سنی بازی خود اطمینان حاصل کنند.
فرآیند بررسی بازیها و دریافت ردهبندی سنی پس از عرضه دیجیتال برای بازیهای تولید داخل، هفت روز کاری زمان میبرد. در صورت عدم دریافت رده سنی ظرف این مدت، مراتب جهت هرگونه اقدام مقتضی به کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه منعکس خواهد شد. تولیدکنندگان محترم میتوانند جهت برطرفکردن مشکلات محتوایی بازی خود با ایمیل esra@ircg.ir و شماره 88310222 داخلی 244 در تماس باشند.
لازم است هر بازی خارجی توسط یک شرکت ناشر ایرانی منتشر شود؛ در عین حال هر ناشر جهت انجام فعالیت نشر بازیهای خارجی باید نسبت به اخذ مجوز فعالیت نشر برای شرکت اقدام کند. اخذ مجوز فعالیت نشر به این معنی است که تنها دارندگان این مجوز، مجاز به واردات رسمی بازی رایانهای خارجی هستند.
این ناشران مجاز باید جهت واردات هر عنوان بازی نسبت به اخذ پروانه انتشار آن عنوان بازی اقدام کنند. در واقع مجوز نشر عبارت است از اجازه فعالیت در حوزه نشر بازی برای مجموعههای متقاضی و پروانه انتشار، اجازه نشر هر یک از عناوین بازیهایی است که توسط دارندگان مجوز نشر درخواست میشود.
برای اطلاعات بیشتر به بخش چهارم دستورالعمل صدور مجوز نشر و پروانه انتشار بازیهای رایانهای و بصورت خاص مواد 13 ، 14، 16، 17، 18 رجوع کنید. در صورت وجود هر نوع سوال یا ابهام با ایمیل nezarat@ircg.ir یا شماره 88310222 داخلی 222 تماس بگیرید.
همچنین جهت دریافت مجوز نشر و پروانه انتشار باید به سامانه ملی بازیهای رایانهای مراجعه کنید.
متقاضیانی که پس از ارزیابی همگرا حائز رتبه شدهاند، در محیط کاربری خود در سامانه همگرا به تنوع خدماتی مخصوص رتبه خود دسترسی آنلاین دارند. تمامی مراحل ثبت و پیگیری درخواست حمایت به صورت آنلاین انجام میشود. صرفا در پارهای از اوقات مدیران استودیوهایی بازیسازی جهت دریافت نقدی حمایت (چک صادر شده در وجه استودیو) در بنیاد ملی بازیهای رایانهای حضور مییابند.
در حال حاضر، حمایتهای ساختار همگرا به بازیسازان و بازیکنان تعلق میگیرد. این ساختار سالانه در زمان از پیش تعیین شده، از متقاضیان دریافت حمایت ثبتنام میکند. پس از انجام ارزیابیهای دقیق در سه حوزه فنی، فرهنگی و مخاطب و بازار، بازیسازان فعال در حوزه بازی شناسایی شده و رتبه دریافت مینمایند. براساس رتبه دریافتی، هر عضو میتواند از حمایتهای متنوع ساختار همگرا بهرهمند شود.
ناشران این بازیها به دلیل نسخه قفل شکسته باید ضمن رعایت بخش چهارم دستورالعمل صدور مجوز نشر و پروانه انتشار بازیهای رایانهای به خصوص مواد 11، 14، 15، 16 با توجه به آیین نامه اجرایی فعالیت ناشران و ویرایشگران بازیهای رایانهای اقدام به عرضه بازیهای خارجی کنند.
تخلفات مربوط به حوزه تولید و توزیع بازیهای رایانهای به صورت تفصیلی در بخش چهارم از «دستورالعمل رسیدگی به تخلفات تولید و توزیع» ذکر شده است؛ به شکل مختصر میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
الف) نشر و توزیع بازی و ملحقات آن با محتوای مجرمانه
ب) انتشار بازی بدون پروانه انتشار
ج) واگذاری پروانه یا مجوز اخذ شده به غیر
د) عدم پرداخت به موقع حقوق دولتی
ه) عرضه بدون هولوگرام بازیها در حالت نشر فیزیکی