صنعت نوپای گیم در ایران روز به روز در حال رشد است و امیدوار به بالا رفتن از پله‌های ترقی. آن قدر که طبق تخمین‌ها سومین بازار بازی‌های دیجیتال در منطقه بعد از ترکیه و عربستان حالا به ایران اختصاص دارد. قرارگیری صنعت گیم ایران در مسیر پیشرفت و زنده بودنش، به پشتوانه تلاش بازی‌سازان جوان ایرانی و نام‌ها و چهره‌هایی است که در آن فعال‌اند. نام‌هایی که دانش بازی‌سازی را در کشور آموخته‌اند و حالا در قد و قامت یک بازی‌ساز، تمام علاقه و همت شان از یک سو جذب مخاطب داخلی است و از طرف دیگرهم سو کردن صنعت گیم ایران با استانداردهای بین‌المللی.
به گزارش اداره ارتباطات و امور بین‌الملل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، رهام سجادی یکی از صدها طراح بازی حرفه‌ای در ایران است که مثل همه طرفداران و فعالان گیم، علاقه‌اش به دنیای بازی به سال‌های کودکی‌اش برمی‌گردد. روزهایی که صرفا تماشای بازی‌های ویدئویی برایش جذاب بود و کنجکاو سر در آوردن از این دنیای پررنگ و راز. فرصت بازی‌سازی سالها بعد و در روزگار جوانی، پیش رویش گشوده شد و حالا او طراح بازی استودیو «گلیم گیمز» است.
برای این سوال که از کی به صورت حرفه ای وارد صنعت بازی سازی و طراحی بازی شده، تاریخ دقیقی ندارد، اما می‌گوید که حضورش در دوره‌های بازی‌سازی انستیتو ملی بازی‌سازی سکوی پرتاب او شد برای ورودش به این حرفه.
وقتی بازی‌سازی جدی شد
رهام سجادی می‌گوید از دوران کودکی عاشق و علاقمند بازی بوده: «از زمان بچگی وقتی بازی‌های ویدیویی را می‌دیدم برایم این کنجکاوی به وجود آمد که این دنیاهای پر رنگ و راز چگونه به وجود آمدند و سالها بعد وقتی فرصت پیش آمد به طرف بازی‌سازی رفتم. اولین تجربه بازی‌سازی‌ام به همراه امیرمحمد رضایی بود که در ساخت یک بازی با او همکاری کردم و از آنجا ارتباط من با دنیای بازی‌سازی شروع شد.»
اما آموزش بازی‌سازی برای او خیلی جدی‌تر از بعد از دوران سربازی و با انستیتو ملی بازی سازی شروع شد. آنجا که با شنیدن خبر برگزاری دوره‌های بازی‌سازی در انستیتو جذب آن شد: «آموزش بازی‌سازی را در انستیتو شروع کردم که بعدها این دوره آموزشی تاثیر بسیار زیادی برای ورود به این حرفه و آینده کاری‌ام داشت. در آن زمان انستیتو به عنوان مرکز بازی‌سازی ایران شناخته شده بود. بسیاری از افراد شناخته شده این حرفه به آنجا رفت و آمد داشتند و افراد با سابقه‌ای در انستیتو مدرس بودند. بسیاری از کسانی که الان من در این حرفه می‌شناسم از دوران حضورم در انستیتو است و فضای آنجا سکوی پرتاب من به این حرفه شد.»
او سه سال بعد از حضور در دوره‌های آموزشی انستیتو و پشت سرگذاشتن چند کار تجربی، به شرکت «باران رویا» پیوست: «در آنجا بود که به صورت حرفه‌ای و جدی مشغول ساخت بازی شدم و تجربه زیادی به دست آوردم. آشنایی‌ام با «گلیم گیمز» به واسطه آشنایی با میلاد زرین دخت هم در این دوران اتفاق افتاد.»
بازی‌سازی کار آسانی نیست
«فرار از آتش» اولین بازی است که سجادی بعد از طراحی‌اش متوجه یک نکته مهم شد، اینکه بازی‌سازی اصلا کار آسانی نیست: «در دوران حضورم در انستیتو بازی‌های زیادی به همراه بقیه دوستان طراحی کردم ولی بازی که واقعا باعث شد بفهمم ساخت بازی اصلا کار آسانی نیست، بازی «فرار از آتش» بود. این یک بازی تجربی بود در سبک سکوبازی. بازیکن باید از یک ساختمان در حال آتش فرار می‌کرد. برای ساخت بازی با چند نفر دیگر به مرکز رشد واقع در انستیتو رفتیم و شروع به کار کردیم. یک نمونه اولیه (prototype) هم زدیم که هیچ کس به جز برادرم نتوانست تا آخر دنبالش کند. به دلیل بی‌تجربگی و برخی مسائل جزئی این تیم از هم پاشید و کار به جایی نرسید. اما خودم قصد دارم در آینده دوباره سراغ ساخت این بازی بروم.»
سجادی این روزها طراح بازی استودیو «گلیم گیمز» است. داستان پیوستنش به تیم «گلیم گیمز» به همان روزهای حضورش در انستیتو ملی بازی‌سازی برمی‌گردد: «با میلاد زرین دخت، مدیر استودیو گلیم‌گیمز و طراح بازی «سفره‌چی» از زمان کار در استودیو «باران رویا» آشنایی داشتم و حتی در پروژه «موتوری» هم به صورت جزئی کمک کردم. چند سال بعد میلاد برای همکاری در یک پروژه دیگر با من تماس گرفت. من هم قبول کردم و از آن موقع به عنوان طراح بازی عضوی از استودیو «گلیم گیمز» شدم.
ژانر «نقش آفرینی» در انواع بازی‌های بزرگ تا بازی‌های کوچک‌تر، ژانر مورد علاقه رهام سجادی برای بازی‌سازی است. ژانری که البته به نظرش یک مشکل اساسی دارد، اینکه برای ساخت یک بازی در این ژانر باید کار و وقت زیادی گذاشت: «برای همین تا به حال موفق نشده‌ام بازی در این ژانر بسازم. اگر روزی بتوانم منابع مورد نظر را فراهم کنم، ساخت یک بازی در این ژانر به همراه ژانر مدیریت جزو برنامه‌های من است.»
طراح بازی مسئول چه چیزی است؟
سجادی از مشکلات و چالش‌های پیش روی این روزهای طراحان بازی ایران هم گفت، اینکه در صنعت گیم ایران توضیح مشخصی برای معرفی جایگاه یک طراح بازی وجود ندارد: «اکثر چالش‌ها برای بازی‌سازان مشترک است. نداشتن محیط مناسب کاری، وضعیت اقتصادی نامناسب و بستر نامناسب برای فعالیت بازی‌سازی، مشکلاتی است که تمام بازی‌سازان و فعالان صنعت بازی در ایران به آن واقف هستند. اما این مشکلات عموما برای طراحان بازی تشدید می‌شود. تا مدت‌ها کسی درک درستی از کار طراح بازی نداشت و به تازگی این مسئله جا افتاده است. کار طراح بازی ترکیبی از قدرت خلاقه و مهندسی بازی است. به همین دلیل هیچ جواب مشخصی نیست که طراح بازی دقیقا مسئول چه چیزی است و در نتیجه میزان حقوق آنها هم مشخص نیست. بعضا توقع‌ها از آنها بالا است و انتظار می‌رود که یک طراح بازی به همه چیز مسلط باشد در صورتی که یک نفر لزوما مسلط به همه چیز نیست. مخصوصا الان که بسیاری از طراحان بازی ما جوان و کم تجربه هستند.»
از دست رفتن فرصت‌های طلایی با توجه به کلیشه‌های سطحی
اینکه یک طراح بازی هنگام طراحی بازی برای کاربر ایرانی باید حواسش به چه مولفه‌هایی باشد، سوالی است که سجادی را نیز مدت‌ها درگیر خود کرده بود: «حقیقت آن است که خود من مدت زمان زیادی درگیر این سئوال بودم. برای من مسلم شده که اولین عامل مهم در یک بازی، ساختن درست آن است. بازی‌های موفق ایرانی بازی‌هایی شاد و مفرح هستند. نکته دیگر این است که فرهنگ ایران فقط مربوط به دهه 60 یا فقط شاهنامه نیست. فرهنگ ایرانی شاهنامه، هزار و یک شب، تاریخ کهن، جنگ و تاریخ معاصر ما است. فرهنگ ایرانی بسیار گسترده است و توجه به کلیشه‌ها آن هم به صورت سطحی باعث می‌شود، فرصت‌های طلایی برای ساختن بازی‌های خوب از دستتان در برود.»
اگر می‌خواهید طراح بازی شوید
طراح بازی «گلیم گیمز» به عنوان کسی که مسیر بازی‌سازی در ایران را مدت‌ها است شروع کرده و در این راه تجربه اندوخته، توصیه‌هایی هم دارد برای گیمرهایی که به فعالیت در صنعت گیم ایران علاقه دارند. البته اولین پیشنهادش برای این شروع کار انستیتو ملی بازی‌سازی است: «خوشبختانه انستیتو هست و به تازگی دوره‌های آموزشی آنلاین هم می‌گذارد. البته توصیه می‌کنم که حتما زبان انگلیسی خود را تقویت کنند. بازی‌سازی فعالیت جهانی است و زبان انگلیسی منابع بیشتر و گسترده‌تری در اختیار آنها می‌گذارد. بعد دست خودشان است که به سمت برنامه‌نویسی یا طراحی هنری و یا خدای نکرده طراحی بازی بروند. اگر خواستند طراح بازی شوند، تقریبا همه چیز را باید بخوانند از ادبیات تا ریاضی محض.
سجادی خودش در این روزهای کرونایی که همچنان مجبور به رعایت برخی محدودیت‌ها هستیم، دورادور مشغول بازی‌سازی است. از انجام چند پروژه شخصی کوچک و یک پروژه با استودیو«گلیم گیمز». البته در این میان برنامه‌نویسی هم یاد می‌گیرد.
