تحقیقات نشان میدهند بازی کردن والدین با فرزندان تاثیرات قابلتوجهی در بهبود روابط میان والدین و فرزندان دارد. همچنین انجام بازیهای ویدیویی با فرزندان امکانات نظارتی ویژهای را در اختیار والدین قرار میدهد.
هر پدیده یا فناوری جدیدی در ابتدای توسعه و عمومیت یافتن، با مشکل تطبیق با اجتماع و فرهنگ استفاده رو به رو است. بازیهای ویدئویی نیز با اینکه دیرزمانی است پا به عرصهی دنیای سرگرمی گذاشتهاند، از همان ابتدای راه تا به امروز مخالفان و موافقانی داشتهاند. کم نبودهاند افرادی که بازی کردن را سراسر مضر و مخل ایجاد ارتباطات اجتماعی با دیگران معرفی کردهاند. اما مساله این است که بیشتر این افراد، بدون تحقیقات علمی و درنظر گرفتن جوانب علمی و اجتماعی بازیها، در مورد آنها حکم صادر کردهاند.
بهواقع، هر پدیدهای در صورت استفادهی نادرست یا بیش از اندازه، اثرات مخربی روی سلامت روحی و روانی افراد دارد. اما استفادهی درست و اصولی و علمی از این پدیدهها همیشه اثرات مثبتی در پی داشته که با مطالعات آماری و علمی بارها ثابت شدهاند.
حالا دیگر ثابت شده که اصل بازی کردن (چه به صورت تکنفره یا به صورت چندنفره) اثرات مثبتی در سلامت روحی و جسمی و بهتر شدن روابط اجتماعی کودکان و نوجوانان دارد. «دنیل جانسون» Daniel Johnson رئیس مرکز تحقیقات و آزمایشگاه طراحی تعاملی بازیهای دانشگاه علوم فناوری کوئینزلند در اینباره میگوید: «نتایج شفاف و روشنی در مورد کاهش استرس، افزایش احساس مفید بودن و افزایش اعتماد به نفس و ایجاد حسی قوی برای ارتباط با دیگران )کسانی که کودکان و نوجوانان با آنها بازی میکنند( وجود دارد. به شکلی که همهی افسانههایی که در مورد افسردگی، عصبانیت بیمورد و استرس و اجتماعی نبودن شنیدهاید به کلی نقض میشوند.»
کودکان و نوجوانانی که بازی میکنند، نهتنها انسانهای گوشهگیر و خجالتی نخواهند بود که برخلاف آن، قدرت بیشتری برای ارتباط گرفتن با دیگران دارند. جانسون اعتقاد دارد این مورد میتواند راهگشای والدین برای استفادهی بهتر و مفیدتر از بازیها برای تقویت روابط بین آنها و فرزندانشان باشد. از نظر جانسون، مهم این نیست که فرزندان چه چیزی بازی میکنند (البته مهم هست ولی در درجهی دوم اهمیت قرار دارد) مهمترین مساله این است که کودکان چگونه بازی میکنند؟
انجام بازیهای تکنفره هم در صورت انتخاب درست میتواند برای کودکان و نوجوانان مفید باشد ولی تحقیقات نشان داده، بازیهای چند نفره و بازیهایی که والدین قادر به انجام آنها همراه با فرزندان خود هستند، تاثیرات مثبت بیشتری روی کودکان دارند.
اصول روانشناختی خانواده، معمولا در چند بند خلاصه میشوند؛ پویایی خانواده، ساختارها، نقشها، الگوهای ارتباطی، مرزها و سلسله مراتب خانوادگی. جالب اینجاست که دسته جمعی بازی کردن، روی تمامی این موارد تاثیرات مثبتی دارد. والدینی که مبادرت به بازی کردن بازیهای ویدئویی با فرزندان خود کردهاند، اذعان دارند که این کار باعث قویتر شدن روابط بین آنها و فرزندانشان شده است. فرای اینکه چه چیزی بازی میکنید، بازی کردن بازیها به صورت چند نفره، علاوه بر ایجاد شور و نشاط در خانواده و بالا بردن روحیهی فرزندان، با ایجاد هدف مشترک بین والدین و فرزندان، باعث نزدیکتر شدن آنها به یکدیگر و در نتیجه بهبود روابط آنها میشود. در کنار اینکه سلسله مراتب خانواده و نقش پدر یا مادر و فرزند و پویایی و نشاط در خانواده نیز حفظ و تقویت میشود.
یکی از والدین که در جامعهی آماری این تحقیق بوده میگوید که در ابتدا، بازی کردن فرزندان را مشکلی بزرگ میپنداشته و همواره سعی میکرده نظارت دقیق روی این مورد از زندگی آنها داشته باشد و آن را محدود کند. ولی بعد از اینکه چند بار با آنها به بازی کردن پرداخته متوجه شده که بازی کردن نه تنها اثر بدی روی طبیعت کودک یا نوجوان ندارد که باعث بهتر شدن بسیاری از ویژگیهای روانی و جسمانی فرزندان و ارتباط او با آنها میشود. به شکلی که مدتی است آنها را به جمع کردن پولهایشان برای خرید بازیهای جدید تشویق میکند!
از طرفی بازی کردن با فرزندان، به دلیلی مهم، تاثیرات مثبتی در نحوهی استفادهی درست از بازیها دارد؛ تقویت نقش میانجیگری در بازیها. در واقع، وقتی والدین درگیر بازی کردن با فرزندان خود میشوند، بهشکل ناخودآگاه در جریان محتوای بازیای که فرزندان در حال تجربه کردن آن هستند قرار میگیرند و میتوانند در صورت تشخیص به مفید نبودن، از انجام دادن آن جلوگیری کنند یا نحوهی درست استفاده از آن بازی را به فرزند خود آموزش بدهند. مورد دیگر زمان استفاده کردن از بازی است؛ بازی کردن زیاد همیشه یکی از مشکلاتی بوده که بازی کردن با والدین آن را نیز حل میکند. تحقیقات نشان داده، میانگین زمان بازی کردن فرزندان و والدین 30 الی 60 دقیقه در هر بار بازی کردن است که البته ممکن است در طی روز چند بار و در فواصل زمانی متغییری تکرار شود. همین مورد توانسته بیرویه بازی کردن را بهشکل قابل توجهی کاهش دهد.
علاوه بر این، آمارها نشان میدهند فقط یک سوم از کودکان و نوجوانان (جامعهی آماری دانشگاه کوئینزلند) با والدین خود بازی میکنند که نشان از عدم فرهنگسازی در این زمینه است. 81 درصد والدینی که با فرزندان خود بازیهای ویدئویی را تجربه میکنند هم والدین جوانی هستند که خودشان نیز به شکل مستمر یا حرفهای روزانه چند ساعت را به بازی کردن اختصاص میدهند. بازی کردن پدران با فرزندان تاثیرات عمیقتری در روابط آنها دارد و به محکمتر شدن بنیان خانواده کمک بیشتری کرده است.
انجام بازیهایی که همکاری تیمی اعضای خانواده را در پی دارد بیشترین تاثیر را دارد. انجام بازیهای حرکتی با کنسولهایی مانند Wii یا بازی با کنسول و بازیهای ورزشی و بازیهایی که به اصطلاح آنها را «بازیهای خانوادگی» Family Games مینامند، از آن جمله هستند. حتی اگر در بازیها والدین و فرزندان در مقابل هم و برای رقابت با هم تلاش کنند هم نتیجه چیزی فراتر از حد تصور است، زیرا به لحاظ روانشناختی باعث شناخت متقابل والدین و فرزندان از یکدیگر میشود.