علی فخار

صنعت بازی‌های رایانه‌ای که به عنوان یک صنعت پرسود شناخته می‌شود مدتی است که با رکورد خاصی روبرو شده است. فروش کنسول‌های خانگی و دستی با افت شدیدی مواجه شده و از طرفی بازیها که بخش اصلی سوددهی بوده‌اند، فروش چشمگیری ندارند.

در ادامه می‌خواهیم دلایلی را که باعث شکل گیری چنین وضعیتی شده اند تحلیل و بررسی کنیم.

سرگرمی های جدید

سونی و نینتندو هیچ وقت نتوانستند آینده کنسولهای دستی خود را پیش بینی کنند. از چند سال پیش مشخص بود که گوشی های هوشمند و تبلت ها آینده سرگرمی های همراه را به عهده خواهند گرفت. وجود صدها هزار بازی در پلتفرمهای ios، اندروید و ویندوز فون باعث شده فروش کنسولهای دستی کاهش پیدا کند.

از طرفی بازیهایی همچون infinity blade II با آن گرافیک خیره کننده و گیم پلی زیبا با قیمتی ارزان قابل خریداری است، در حالی که برای خرید یک بازی ویتا باید 30 تا 40 هزار دلار هزینه کرد. از طرف دیگر همه چیز در گوشی های هوشمند و تبلت های دیجیتالی اتفاق می افتد. یعنی شما بازی را خریداری کرده و همان لحظه دانلود می کنید. دیگر نیازی به کارتریج یا game card نخواهد بود.

تأثیر اصلی این نوع بازیها را می توان در فروش سخت افزار و نرم افزار کنسول های دستی مشاهده کرد. اما واقعیت این است که تأثیر آنها بسیار بیشتر از این حرفها بوده است. پیشتر که این بازیها تا این حد پیشرفت نکرده بودند، خرید یک بازی 60 دلاری منطقی می نمود. اما حالا با همان 60 دلار می توان ده ها بازی کوچک، سرگرم کننده و اعتیاد آور خریداری کرد. مطمئناً هستند کسانی که خرید چند بازی را به خرید یک بازی ترجیح می دهند.

بحران اقتصادی

شکی نیست که وضعیت اقتصادی در بیشتر کشورهای دنیا آنچنان که باید و شاید مناسب نیست. تقریباً تمام ما ایرانیان هم با این وضع نامناسب دست و پنجه نرم می کنیم. به همین دلیل در همین ایران کمتر کسی می تواند بازیهای اصلی پلی استیشن 3 را خریداری کنددر حالی که اکثر اعضای تحریریه دنیای بازی تا قبل از این، نسخه های اصلی را خریداری می کردند. این وضعیت برای کشورهای غربی هم، البته نه به شدت ایران، اتفاق افتاده است. خیلی ها ترجیح می دهند بازیهای ارزانتر بخرند یا اینکه به خرید بازیهای دست دوم روی می آورند. به همین دلیل است که در وضعیت فروشگاه استیم همچنان به فروش خوب خود ادامه می دهد، چون معمولاً می توانید بازیهای بزرگ را با تخفیف یا قیمتی ارزانتر خریداری کنید.

تأثیر بحران اقتصادی بر بدنه این صنعت هم قابل مشاهده است. برای مثال بسیاری از استودیوهای بزرگ بازی سازی تعدیل نیرو کردند، خیلی ها تعطیل شدند بسیاری دیگر هم روند کاری خود را تغییر دادند. به همین دلیل است که امسال تنها از بازیهای نامدار انتظار داریم بازیهای خوبی باشند. یعنی اگر دقت کرده باشیدبیشتر عنوان های جدیدی که امسال عرضه شدند، انتظارات را برآورده نکردند. چون بسیاری از استودیوها به دلیل مواجه شدن با مشکلات مالی مجبور بودند هزینه های ساخت را کم کرده و بازی را هرچه سریعتر به بازار عرضه کنند.

نتیجه بحران اقتصادی هم این می شود که بازی کننده ها تنها حاضرند برای بازیهای خاص پول بدهند. مثلاً فروش دیابلو 3 خوب بود یا اینکه رزیدنت اویل 6 با اینکه نتوانست انتظارات را آنطور که باید برآورده کند، اما فروش بالایی را تجربه کرد. این نشان می دهد که در حال حاضر بازی کننده ها پول کمتری را می توانند برای خرید بازی صرف کنند. به همین دلیل ترجیح می دهند بازی های درجه یک و شناخته شده را خریداری کنند. این مسأله صدمه بزرگی را به صنعت وارد می کندچرا که بازی های بسیار خوبی همانند vanquish به دلیل ناشناخته بودن به خوبی نمی فروشند. اما ندای وظیفه تکراری هر سال ده ها میلیون نسخه می فروشد.

همچنین بحران اقتصادی در فروش سخت افزار هم تأثیر بسزایی داشته است. همان طور که در جدول مشاهده می کنید، فروش کنسولها نسبت به سال قبل افت شدیدی داشته است. برای این مسأله می توان دو دلیل اصلی تعیین کرد، یکی همین بحران اقتصادی و دیگری رسیدن به پایان عمر این کنسول ها.

خداحافظی با نسل هفتم

یکی دیگر از دلایلی که بر روی فروش کنسول ها تأثیر منفی گذاشته، خبرها و حواشی نسل بعدی کنسول هاست شرکت نینتندو مدتهاست با معرفی کنسول wii U خود را برای نسل بعدی آماده کرده است. پیش بینیها هم نشان دهنده این هستند که در آینده ای نه چندان دور، نسل بعدی کنسولهای مایکروسافت و سونی هم عرضه خواهند شد. به همین دلیل کسانی که هنوز کنسول ندارند، ترجیح می دهند صبر کنند و کنسولهای نسل بعدی را بخرند.

لبته در این میان نکته ی دیگری را هم باید مد نظر قرار داد. در حال حاضر مجموعاً بیش از 150 میلیون دستگاه از دو کنسول ایکس باکس 360 و پلی استیشن 3 فروخته شده است. به هر حال این میلینها نفری که کنسول خریده اند باید بازی هم بخرند. پس چرا وضعیت فروش بازیها مناسب نیست!؟ جواب را می توان در بحران اقتصادی و نسخه های غیر قانونی پیدا کرد.

نسخه های غیر قانونی

در دنیای اقتصاد هرگاه نرخ فلاکت بالا رود، دزدی هم زیاد می شود! امروزه که نرخ فلاکت در دنیا رو به افزایش است، تمایل به استفاده از نسخه های دزدی هم افزایش پیدا می کند. سالهاست که پس از عرضه بازیهای رایانه ای شخصی، نسخه های کرک شده آنها هم بلافاصله منتشر می شوند و و صدها و گاه میلیونها نفر آنها را دانلود می کنند.

فکر نکنید که فقط ما ایرانیها زرنگ هستیم و بازیهای کپی بازی می کنیم. لینک دانلود همه این بازیها از سایتهای خارجی و غالباً غربی نشأت می گیرد و میلیونها نفر هم از این لینک ها استفاده می کنند.

چه در پیش داریم؟

در حال حاضر نمی توان گفت وضعیت صنعت بازیهای رایانه ای فاجعه بار است. اما نسبت به گذشته روند رو به رشدی را طی نمی کند. حتی با این وضعیت نمی توان پیش بینی کرد که استقبال از کنسولهای نسل بعد چقدر خواهد بود. اما یک مسأله واضح است. این که در این صنعت باید تغییرات بزرگی شکل بگیرد. اگر قرار باشد همین روند کنونی ادامه پیدا کند، شاهد مشکلات بیشتری خواهیم بود.

جدول مقایسه فروش کنسول ها