رشد تکنولوژی و تولید بازی‌های کامپیوتری طی یک‌دهه گذشته به طرز چشمگیری افزایش یافته و در این بین ایران هم از گردونه رقابت‌ها عقب نمانده و ضمن کسب مقام پنجم تولید بازی‌های کامپیوتری در آسیا هر روز بر شمار«بازی بازان» ایرانی نیز افزوده می‌شود. اما همزمان با افزایش اقبال کودکان، نوجوانان و جوانان از این بازی‌ها، نگرانی درباره تاثیرات سوئی که این نوع بازی‌ها می‌تواند بر رفتار، فرهنگ و البته سلامت جسمی و روانی این افراد باقی بگذارد نیز افزایش یافت.
بسیاری از خانواده‌ها تنها راه مقابله با بازی‌های رایانه‌ای را محدود کردن فرزندان خود می‌دانستند، اما با راه افتادن «گیم نت‌ها» کنترل خانواده‌ها هر روز کمتر و بر تعداد «بازی بازان» نوجوان و جوان افزوده شد.
حال با افزایش غیرقابل تصور اقبال از بازی‌های کامپیوتری در ایران و سراسر جهان مسئولان، کارشناسان و نهادهای بهداشتی، درمانی و اجتماعی به فکر افتاده‌اند که اگر نمی‌توانند از این اقبال و علاقه افراد جامعه نسبت به بازی‌های کامپیوتری بکاهند در عوض می‌توانند با ساخت بازی‌هایی که کمتر سلامت افراد را به خطر می‌اندازد
و در برخی موارد حتی می‌تواند باعث شود تا آنها سلامت از دست رفته خود را هم بازیابند، وارد این عرصه شده و کاری کنند که از یک سرگرمی مضر و خطرناک، سرگرمی کاملا سالم بسازند، به این خاطر است که بیش از همه سازمان بهداشت جهانی به سالم‌سازی بازی‌های کامپیوتری بیش از همه اهمیت داده و این تغییر را در دستورکار خود دارد.
به تبع آن وزارت بهداشت و درمان ایران نیز تصمیم گرفته با ساخت بازی‌های رایانه‌ای که هم تحرک «بازی بازان» را افزایش داده و هم با توجه به فرهنگ ایرانی، بومی‌سازی شده است تلاش می‌کند تا گامی مثبت در جهت سالم‌سازی بازی‌های رایانه‌ای بردارد. البته این خطر همچنان باقی است که کشورهای مختلف بخواهند با استفاده از این بازی‌ها فرهنگ خود را در جوامع دیگر نهادینه کرده یا تا حد زیادی باعث خلأ فرهنگی در کشور مقصد شوند، البته می‌توان این سلاح فرهنگی را با هوشیاری و آگاه‌سازی افراد جامعه نیز خنثی کرد.
| زهرا سلیمانی |
وقتی به زمان کودکی‌ام فکر می‌کنم، آن کوچه‌های شلوغ از قیل و قال بچه‌ها یادم می‌آید. در آن زمان اغلب بازی‌های کودکان به هفت سنگ و الک دولک یا بازی با توپ پلاستیکی و فوتبال گل کوچک خلاصه می‌شد، اما امروز کم و کیف بازی‌های کودکان تغییر کرده است. امروزه دیگر به جای گل کوچک فیفا 2008 بر قلب‌های بچه‌ها حکمفرمایی می‌کند و جای هفت سنگ را مرد عنکبوتی گرفته است.
باید توجه داشت که یکی از جذابیت‌های دنیای رایانه که بیش‌تر از بقیه جنبه‌ها کودکان و نوجوانان را مجذوب و شیفته خود کرده است، بازی‌های رایانه‌ای است، اما آیا این بازی‌ها برای کودکان مفید است؟ این پرسشی است که پاسخ متخصصان به آن قدری با باورهای عمومی در تضاد است. بازی اساسی‌ترین فعالیت کودک است در عین حال یکی از نیازهای اساسی کودکان هم به حساب می‌آید. نقش بازی در روند رشد جسمانی و روحی روانی کودکان انکارناپذیر است. یکی از کارکردهای مهم بازی این است که کودک را برای ورود به زندگی بزرگسالی آماده می‌کند.
به گفته مدیر گروه سلامت روانی و اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران، پسرها معمولا بیش از دخترها اسیر و درگیر بازی‌های رایانه‌ای و به‌ویژه سایت‌های مستهجن می‌شوند، آن هم به این دلیل که بازی‌ها بیش‌تر برای مردان طراحی می‌شوند و سهم زنان در دنیای مجازی رایانه‌ای کمتر از مردان است. خرازی‌ها تاکید می‌کند بازی‌های رایانه‌ای مانند دیگر محصولات رسانه‌ای – فیلم، سریال و... - باید درجه‌بندی سنی شوند که در حال حاضر «بنیاد ملی بازی‌های رایانه ای» نسبت به تدوین و اجرای نظام رده‌بندی سنی این محصولات رسانه‌ای اقدام کرده است.
اگر زمان صرف شده برای وبگردی و بازی‌های رایانه‌ای، بسیار طولانی باشد، عوارضی مانند اضافه وزن، تاری دید، نزدیک بینی، کم حوصلگی و بی‌حوصلگی، کم خوابی و در نتیجه چرت زدن در طول روز و افت تحصیلی، پرخاشگری، خشونت ورزی و گاهی حتی تمایل و اقدام به اعمال بزهکارانه و خلاف قانون گریبانگیر کودکان و نوجوانان می‌شود. خرازی‌ها ادامه می‌دهد:
کودک بسیاری از مهارت‌های فردی و اجتماعی مورد نیاز برای زندگی آینده خود را از طریق همین بازی‌هایی که به نظر بسیاری بی‌اهمیت جلوه می‌کند، می‌آموزد. بسیاری از متخصصان تعلیم و تربیت سفارش می‌کنند که مطالب آموزشی در کلاس‌های درس از طریق بازی آموزش داده شود و نتایج حاصله گویای موفقیت استفاده از این شیوه است.
بازی‌های رایانه‌ای، با استفاده از تصاویر جذاب، پرتحرک و زنده و صداهای مهیج، دنیایی از هیجان را به کودکان پرجنب و جوش ارزانی می‌کند. این جذبه و کشش کودک را به عالمی از تخیلات می‌برد که در آن خود را قهرمان اصلی ماجرا می‌پندارد. این بازی‌ها با ترفندهای مختلف، چنان تاثیری بر فکر و اعصاب کودک تاثیر می‌گذارد که وی خود را جزئی از این مجموعه ماشینی می‌پندارد.
تاثیر بر ذهن و رفتار
تاثیر بازی‌های رایانه‌ای روی ذهن، رفتار و شخصیت کودکان به حدی است که«مجید ابهری»، جامعه شناس و استاد دانشگاه شهید بهشتی، از ورود بازی‌های رایانه‌ای خارجی به شکل قاچاق به کشور اظهار تاسف می‌کند و می‌گوید: تنها دو درصد از بازی‌های رایانه‌ای کودکان در چار چوب فرهنگ ما هستند، در حالی که کودکان با توجه به همذات پنداری و الگو‌برداری از بازی‌های رایانه‌ای تحت تاثیر شخصیت‌های بازی‌های رایانه‌ای قرار می‌گیرند که این موضوع در شکل‌گیری افکار کودکان و نوجوانان بسیار آسیب زاست.
ابهری اینچنین ادامه داد: با توجه به آسیب‌های جدی از قبیل رفتارهای عصبی و ناهنجاری‌های رفتاری ناشی از استفاده از بازی‌های رایانه‌ای نا مناسب وارداتی، تاکنون همایش‌های متعددی برگزار شده ودر این جهت مقالات بسیاری را صاحب نظران در زمینه بومی‌سازی بازی‌های رایانه‌ای نگارش و عرضه کرده‌اند، اما در جامعه آنطور که باید وشاید شاهد تحول و مدیریت در برنامه‌های کارتون و بازی‌های رایانه‌ای برای کودکان و نوجوانان نیستیم.
به گفته این جامعه شناس باید برگزاری جشنواره بازی‌های رایانه‌ای از برگزاری یک همایش که تنها به اهدای تقدیر نامه و جایزه ختم می‌شود، فراتر باشد چرا که این جشنواره یک رویداد فرهنگی بوده و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هدفمند است. او می‌افزاید: باید توجه داشت که همین بازی‌های یارانه‌ای که امروزه پدر و مادرها به‌راحتی از آن می‌گذرند و بدون هیچ توجه‌ای لوح‌های فشرده را در اختیارشان قرار می‌دهند باید با مدیریت به کاهش آسیب‌های این بازی‌ها روی کودکان و نوجوانان بپردازند.
عرصه بازی‌سازی با افزایش بودجه فرهنگی
در ادامه« امیرحسین قاضی زاده»، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، بازار بازی‌های رایانه‌ای را گسترده خواند و می‌افزاید: بازی‌های رایانه‌ای یکی از تاثیرگذارترین بخش صنعت سرگرمی در حوزه فرهنگ و هنر است. او ادامه داد: از آنجا که بازی‌های رایانه‌ای خوراک نوجوانان است، بنابراین نظارت دقیق در فرآیند تولید، عرضه و ورود تولیدات خارجی ضروری است.
قاضی‌زاده تاکید کرد: دشمن با تولید محتوا در قالب بازی‌های رایانه‌ای مذهب و فرهنگ ما را نشانه رفته است بنابر این علاوه بر مسئولان، بازی‌سازان نیز باید با دقت این میدان راکنترل کنند. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان این‌که امروزدشمن از عرصه بازی رایانه‌ای به عنوان بخشی از تهاجم فرهنگی استفاده می‌کند، توضیح داد:
مسئولان باید با حمایت از بخش صنعت گیم کشور زمینه بالندگی و اثر‌گذاری مضاعف این بخش را فراهم آوردند. این نماینده مجلس شورای اسلامی می‌گوید: یک بازی موفق باید در بازار جهانی نیز قابل عرضه باشد، ظرفیت تولید چنین بازی‌هایی در بین بازی‌سازان وجود دارد. موفقیت عرصه بازی‌سازی علاوه بر افزایش بودجه فرهنگی نیازمند ارتقای سطح علمی بازی‌سازان است. عرصه تولیدات ایرانی نیازمند ارتقای تکنیکی و محتوایی است.
صنعت بازی‌های رایانه‌ای را جدی بگیرید
در ادامه«بهروز مینایی»، مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه با اشاره به این‌که در کشوهای غربی کاربران ساعت‌های زیادی را به بازی‌های رایانه‌ای اختصاص می‌دهند و می‌افزاید: کاربران امریکایی روزانه 215 میلیون ساعت را صرف بازی‌های مختلف رایانه‌ای می‌کنند و سه و هشت دهم کنسول برای هر کاربر وجود دارد.
او ادامه داد: 36 میلیون نفر از 82 میلیون نفر جمعیت کشور آلمان را کاربران بازی‌های رایانه‌ای به خود اختصاص می‌دهند و 66 درصد این افراد بین گروه سنی 10 تا 65 سال هستند که هزینه‌ای بالغ بر 4 میلیارد و 600 میلیون یورو و 47میلیون ساعت را صرف بازی‌های رایانه‌ای می‌کنند که آمار قابل توجهی است.
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای همچنین به کاربران بازی‌های رایانه‌ای در کشور فرانسه اشاره کرد و توضیح داد: حدود24 میلیون کاربر از جمعیت 66 میلیونی فرانسه کاربران بازی‌های رایانه‌ای هستند که 42درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. مینایی با یاد آوری این‌که در کشور ایران با جمعیت 75میلیونی، حدود 46 میلیون نفر، بین 7 تا 40 درصد با صنعت گیم آشنا و حدود 54 درصد از این جمعیت از کاربران بازی‌های رایانه‌ای هستند، می‌افزاید:
بیش از 20 میلیون گیمری که در کشور وجود دارد 60 درصد پسران و 40 درصد دختران یعنی 12میلیون پسر و 8 میلیون دختر هستند که از این تعداد 36 درصد روزانه 155 ساعت صرف بازی رایانه‌ای می‌کنند و به‌طور متوسط حدود 2 ساعت در روز به بازی رایانه‌ای اختصاص می‌یابد. این مقام مسئول در بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای به مشکلات پیش رو در بومی‌سازی بازی‌های رایانه‌ای اشاره می‌کند و می‌گوید:
نبود قانون کپی رایت در کشور و ورود بازی‌های خارجی با کیفیت بالا و قیمت پایین در بازار، بازی‌سازان ایرانی را مجبور کرده تا تولیدات خود را با قیمت پایین 2 تا 5 هزار تومان در اختیار مخاطب قرار دهند. مینایی با بیان این‌که بنیاد ملی بازی‌ها ی رایانه‌ای وظیفه نظارت و محتواسنجی بازی‌های رایانه‌ای خارجی را بر عهده دارد، می‌افزاید: آگاهی بخشی به خانواده‌ها در زمینه بازی‌های رایانه‌ای و متناسب‌سازی تولیدات ارایه شده مطابق با گروه‌های سنی از دیگر وظایف این بنیاد به شمار می‌رود.
اقدامات فرهنگی زیرپوست بازی‌های رایانه‌ای
این مقام مسئول در بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای به آسیب‌های بازی‌های خارجی اشاره می‌کند و می‌گوید: خانواده ها در زمینه محورهای آسیب رسانی بازی‌های رایانه‌ای خارجی از قبیل استفاده از محورهای جنسی، ترویج فرهنگ مصرف مواد مخدر، خشونت و خونریزی آگاهی‌سازی می‌شوند. او می‌افزاید: محور مهمی که در رده‌بندی سنی در دیگر کشور‌ها مورد توجه قرار نگرفته است، ایجاد نا امیدی به‌ویژه در بازی‌هایی که همراه با ترس، افسردگی و خونریزی و همچنین تغییر هنجار‌های اجتماعی و حتی مذهبی در بازی‌های خارجی است.
مینایی محورهای اسلام ستیزی در بازی‌های رایانه‌ای خارجی که توسط عوامل صهیونیستی طراحی شده است و به شکل گسترده در کشورهای اسلامی در اختیار کاربران گیم قرار داده شده است اشاره می‌کند و می‌گوید: صهیونیست‌ها از تولیدکنندگان مطرح در صنعت گیم دنیا هستند و مدیریت اصلی شرکت‌های تولید‌کننده بازی‌های رایانه‌ای را بر عهده دارند که هدف اصلی آنها توهین به اسلام و مسلمانان است و محور مهم در این زمینه گروه سنی بوده که این تولیدکنندگان مورد حمله قرار داده‌اند.
آنها بازی‌های رایانه‌ای ساخته‌اند تا گروه سنی کودکان 2 تا 4 سال از آن استفاده کنند که برای مقابله با آنها باید سطح کیفی محصولات ایرانی را با توجه به گروه سنی تولید مخاطبان مورد توجه قرار دهیم. او ادامه داد: با توجه به نشر اسلام در کشورهای غربی در آینده‌ای نزدیک شاهد نسبت معکوس مسیحیت و اسلام خواهیم بود و برای همین منظور باید بازی‌های اسلامی را برای مقابله با بازی‌های رایانه‌ای غرب برای اسلام ستیزی طراحی و روانه بازار کنیم که در این زمینه بحث اسرا – نظام رده‌بندی سنی - مورد توجه قرار گیرد.
مینایی به وظیفه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در زمینه تقویت و رشد تولیدات ایرانی و اسلامی اشاره می‌کند و می‌گوید: نباید دیدگاه‌های ما در تولید بازی‌های رایانه‌ای سطحی باشد بلکه باید به فکر ترویج صنعت گیم در کشور باشیم.
فواید در کنار کاستی‌ها و آسیب‌ها
درحالی که هرچند بازی‌های رایانه‌ای، می‌تواند میزان سطح اطلاعات کودکان و نوجوانان را افزایش دهد، اما از سوی دیگر می‌تواند بر تمایلات و گرایش‌های آنان تاثیرگذار باشد. بازی‌های رایانه‌ای با همه فوایدش از کاستی‌ها و آسیب‌هایی نیز برخوردار است اما به نظر می‌رسد آسیب‌های فردی و روان شناختی آن از سایر خطرات بیش‌تر باشد در حالی که اغلب والدین درباره نوع بازی‌ها و نحوه استفاده از این بازی‌ها و همچنین خطرات و تهدیدهای آن برای سلامت روان کودکان خود اطلاعات کافی ندارند.
اختصاص زمان زیادی برای بازی‌های رایانه‌ای، آسیب‌های جسمانی فراوانی از جمله بروز تیک‌ها، فشارهای عصبی، سردرد، چشم درد، چاقی، کمر درد، دردهای مفصلی انگشتان و مچ دست، کم خوابی و بی‌خوابی، اختلال در اشتها و خارج شدن ستون فقرات از حالت طبیعی به همراه دارد. برخی از کارشناسان نیز معتقدند تماس بیش از حد با بازی‌های رایانه‌ای موجب اعتیاد کودکان به این‌گونه بازی‌ها می‌شود. آسیب‌های اخلاقی و از بین بردن رابطه فکری و عاطفی فرزندان و والدین از دیگر آسیب‌های بازی‌های رایانه‌ای است که کودکان را تهدید می‌کند.
در ادامه«شهرام خرازی‌ها»، مدیر گروه سلامت روانی و اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای به عنوان یک محصول رسانه‌ای، حکم شمشیر دو لبه و سکه دو رو را دارد، مواجهه کودکان و نوجوانان با سایت‌های اینترنتی و این‌گونه بازی‌ها هم تبعات مثبت و هم تبعات منفی به همراه دارد. اوخاطرنشان می‌کند تحقیقات نشان داده است که مغز کودکان و نوجوانانی که به‌طور مداوم با سایت‌ها و بازی‌های رایانه‌ای، سر و کار دارد در مقایسه با مغز دیگر همسن و سال‌های خود، فعال‌تر، خلاق‌تر و دارای سرعت عمل بیش‌تری است.
خرازی‌ها ادامه می‌دهد: بازی‌های رایانه‌ای، خلاقیت کودکان را شکوفا می‌کند و به نیازهای آنها برای تجربه کردن هیجان، پاسخ فوری می‌دهد. خرازی‌ها گفت: علاوه برآن، مهارت‌های حرکتی انگشتان دست کودکان و نوجوانان در اثر مشغول شدن با کیبورد - صفحه کلید- و بازی‌های رایانه‌ای به تدریج افزایش می‌یابد در نتیجه این گروه از بچه‌ها در کار با رایانه نیز سریع‌تر از سایر کودکان عمل می‌کنند. او خاطرنشان کرد: اما در کنار این فواید مضرات قابل توجهی نیز در بازی‌های رایانه‌ای، گزارش شده است که نمی‌توان به‌راحتی از کنار آنها گذشت و آن را نادیده گرفت.
وقتی بازی‌های رایانه‌ای همه‌چیز کودک می‌شود
خرازی‌ها می‌گوید: برخی از کودکان در ساعات تحصیل در مدرسه برای تعطیل شدن و بازگشت به منزل لحظه شماری می‌کنند تا هر چه زودتر خود را در عالم بازی‌های رایانه‌ای غرق کنند، گاهی حتی از رفتن به میهمانی‌های فامیلی یا دوستانه مرسوم سرباز می‌زنند تا برای بازی و وبگردی وقت کم نیاورند.
او می‌گوید: روابط عاطفی این‌گونه کودکان با والدین و خواهر و برادر‌های خود مخدوش می‌شود و حتی کودکان سر کلاس هم به معرفی بازی‌ها و سایت‌های جدید یا مورد علاقه می‌پردازند و با تشریح لذتی که حین بازی یا مشاهده سایت می‌برند می‌کوشند تا این لذت را با همکلاسی‌ها تقسیم کنند.
پسرها بیش از دخترها درگیر بازی‌های رایانه‌ای
او می‌گوید: نظام رده‌بندی از این ظرفیت برخوردار است که به یکی از اساسی‌ترین راهبردهای نظام اجتماعی کشور برای محافظت در برابر پیامدهای سوءگسترش بازی‌های رایانه‌ای و رفع آثار و تبعات منفی این پدیده گریزناپذیر تبدیل شود. به هرحال با نگاهی به انبوه بازی‌های موجود در بازار در می‌یابیم که اغلب این بازی‌ها وارداتی و محصول کشورهای دیگر است
که در ساخت هریک از این بازی‌ها اهدافی را دنبال می‌کنند بنابراین مسئولان و والدین باید نسبت به این‌گونه بازی‌ها حساس باشند و آنها را به دقت برای فرزندان خود انتخاب کنند و بر ساعات بازی با رایانه نیز نظارت داشته باشند. بی‌تردید استفاده بیمارگونه از بازی‌های رایانه‌ای یا اینترنت، کودکان و نوجوانان را از فعالیت‌های مفید و سازنده‌ای مانند فعالیت‌های درسی، ورزش کردن و ارتباط با دوستان و والدین، باز می‌دارد.
به فکر سلامت جسمی و روانی کودکان باشید
کودکان به تدریج به اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای، معتاد می‌شوند و مانند یک معتاد به مواد مخدر، هنگام دسترسی نداشتن به اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای به هردلیلی، احساس می‌کنند که چیزی کم دارند. او می‌افزاید: این کودکان برای فراهم آوردن امکانی برای ورود به سایت و بازی‌های مورد نظر برمی‌آیند و در این مسیر ممکن است حتی قراردادهای عرفی خانواده و جامعه و قوانین جاری را زیر پا بگذارند.
آسیب‌های بازی رایانه‌ای را جدی بگیرید
به‌گفته مدیر گروه سلامت روانی و اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران، کودکانی که با اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای انس گرفته‌اند کم‌کم بر دنیای مجازی شخصی خود متمرکز می‌شوند، از دیگران دوری و ارتباطات خود را محدود می‌کنند. خرازی‌ها می‌گوید:
این‌گونه کودکان مانند معتادان به مواد مخدر، انزواطلبی پیشه کرده و همه وقت و هم و غم خود را صرف اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای و تهیه بازی‌های جدیدتر و مهیج‌تر و کشف سایت‌های جالب‌تر می‌کنند. او خاطرنشان می‌کند: خطرات بازی‌های رایانه‌ای و اینترنت تا آنجاست که اخیرا در یکی از کشورهای غربی در پی افزایش آمار معتادین رایانه‌ای، کلینیک ترک اعتیاد رایانه‌ای راه‌اندازی شده است.
مدیر گروه سلامت روانی و اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران، افسردگی را یکی از پیامدهای مهم اعتیاد به اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای عنوان می‌کند و می‌افزاید: اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای، یک جهان مجازی و شخصی برای کاربران می‌آفریند؛ کاربران به تدریج از دنیای اطراف کناره می‌گیرند، از تعامل با دیگران می‌پرهیزند و سر در لاک خویش فرو می‌برند.
خرازی‌ها ادامه می‌دهد: در چنین شرایطی فرد حمایت همنوعان خویش را از دست می‌دهد و با دیگران احساس بیگانگی می‌کند و از همین نقطه زمینه افسردگی ایجاد می‌شود. او می‌گوید: کاربران با لب و لوچه آویزان و ابروان در هم فرو کشیده در نهایت بی‌حوصلگی چشم از جهان زنده برگرفته و به جهان مجازی بازی‌های رایانه‌ای و اینترنت می‌دوزند؛ آنان ساعت‌ها مانند مسافری یکه و غریب بی‌هیچ همراه و همسفر در جاده‌های بی‌انتها پرسه می‌زنند.
مدیر گروه سلامت روانی و اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان می‌کند کودکان و نوجوانان معتاد به اینترنت مانند رانندگانی هستند که بی‌اعتنا به علایم راهنمایی و رانندگی، اتومبیل اسقاطی خود را در جاده‌های خاکی به هر سو می‌رانند تا آن‌که بالاخره وارد تونل افسردگی می‌شوند. خرازی‌ها تصریح می‌کند برخی از کودکان، والدین را به‌طور مداوم به خرید بازی‌های رایانه‌ای و پرداخت پول برای دستیابی به تسهیلات اینترنتی از جمله اینترنت پر سرعت وا می‌دارند
و متاسفانه پدر و مادرها هم از این امر اطاعت می‌کنند و در برابر خواسته فرزندان سر تسلیم فرو می‌آورند. او تاکید می‌کند: البته این اطاعت محض کاملا غلط و غیر قابل دفاع است و در دراز مدت حکم باج دادن به فرزند را پیدا می‌کند. مدیر گروه سلامت روانی و اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور می‌شود کودکان و نوجوانانی که ساعات متمادی در اینترنت پرسه می‌زنند و به بازی‌های رایانه‌ای می‌پردازند، برای درس خواندن و به‌ویژه فراگیری نکات و مباحث جدید، وقت کم می‌آورند.
