درسال‌های اخیر، پدیده نوظهور گیمیفیکیشن با استفاده از مولفه‌های انگیزشی بازی و روش‌های طراحی بازی، موجب تحولات بسیاری در حوزه‌های غیربازی شده است. این مفهوم و عملکرد آن در زمینه‌های غیربازی به یک اقدام سریع در حال ظهور و یک گرایش مهم تبدیل شده است. درحال حاضر گیمیفیکیشن یا بازی‌وارسازی یکی از تکنیک‌هایی است که می‌تواند انگیزه را افزایش دهد و مشارکت کاربران را تقویت کند. در هفته‌های گذشته شاهد یکی از نمودهای مهم استفاده از گیمیفیکیشن در جذب مخاطب بوده‌ایم.

به گزارش روابط عمومی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، مینی‌اپ «همستر کامبت» در تلگرام به دلیل ترکیب منحصربه‌فرد سرمایه‌گذاری‌های رمزنگاری و گیمیفیکیشن توانسته مخاطبان زیادی را جذب کند و اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام را نیز تحت تاثیر قرار دهد. استراتژی‌های بازاریابی نوآورانه و مشارکت‌ها نیز نقش مهمی ایفا کرده‌اند. همستر کامبت با بهره گیری از روند رو به رشد گیمیفیکیشن و ترکیب آن با سرمایه گذاری‌های رمزنگاری، توانسته توجه میلیون‌ها کاربر را به خود جلب کند.

این واقعیت که همستر کامبت در برنامه پیام‌رسان تلگرام یکپارچه شده است نیز به جذابیت آن می افزاید. این باعث می‌شود که کاربران بدون نیاز به دانلود برنامه جداگانه به آن دسترسی داشته باشند و بازی کنند.

موفقیت همستر کامبت را می‌توان به چندین عامل کلیدی نسبت داد. مکانیک‌های گیم‌پلی بازی که به راحتی قابل درک است، آن را برای کاربران در هر سنی در دسترس قرار می‌دهد. علاوه بر این، جوایز و رقابت باعث ایجاد تعامل بین بازیکنان می‌شود.

در این مینی اپ، بازیکنان می‌توانند با ضربه زدن روی آن امتیازهایی کسب کنند. سپس احتمال دارد بتوانند از این همستر برای سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال مختلف استفاده کنند. اما ضربه زدن و سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال تمام این فرایند نیست. به منظور افزایش تجربه بازی، کاربران همچنین می‌توانند در فعالیت‌های مختلف شرکت کنند و پاداش دریافت کنند. این ویژگی‌های اضافی باعث می‌شود بازیکنان برای کسب اطلاعات بیشتر بازگردند و گیم‌پلی را اعتیادآور و جذاب می‌کنند، همچنین باید توجه داشت، گیمیفکیشن بر روی مکانیک‌هایی تاکید دارد که باعث انگیزش و ترشح دوپامین می‌شود. در حقیقت از طریق فرایند زیر چرخه تمایل به بازی ادامه می‌یابد. حتی اگر همستر واقعا پولی به کاربر ندهد ، همین امتیاز ها و پاداش های مجازی نیز برای کاربران جذاب خواهد بود.

در ادامه به برخی از تکتیک‌های بازی وارسازی استفاده شده، اشاره می‌شود:

• رشد و پیشرفت: یکی از مهم‌ترین محرک‌های ایجاد انگیزش در بازی‌وارسازی استفاده از محرک رشد و پیشرفت است که در اصل موجبات توسعه مهارت و نهایتا غلبه بر چالش‌ها را فراهم می‌آورد، در این آیتم مفهوم چالش حائز اهمیتی ویژه است. در طراحی بازی‌وار مفهوم «رشد» بر روند سیاق امتیازدهی، نشان‌ها، تابلوی امتیازات و ... موثر است.

• تملک و تصاحب: این محرک به کاربران این احساس را منتقل می‌کند که صاحب چیزی هستند، هنگامی که بازیکن احساس مالکیت می‌کند به طور ذاتی در پی بهتر کردن آنچه که به او تعلق دارد است. این محرک در کاربر تمایل به جمع‌آوری ثروت از طریق کالاهای مجازی یا ارزهای دیجیتال در سامانه‌های بازی وار را ایجاد می‌کند. یکی از تکتیک‌های مورد استفاده در این مینی‌اپ تکنیک Exchangeable Points است، در این تکنیک، امتیازات برای به دست آوردن سایر اشیای باارزش، قابل معامله است. یعنی کاربران می‌توانند از امتیازات خود به صورت استراتژیک استفاده کنند و با مدیریت منابع خود سعی کنند اشیای باارزش دیگری به دست آوردند.
• توانمندسازی خلاقانه: توانمندسازی خلاقیت و بازخورد زمانی اتفاق می‌افتد که کاربران در یک فرایند خلاق درگیر شده و دائما در پی کشف و شناسایی اجزای آن بوده، نهایتا ترکیبات متفاوتی را بیازمایند. در واقع بازیکنان نه تنها نیازمند روش‌هایی برای ابراز خلاقیت خود هستند بلکه باید نتایج خلاقیت خود را ببینند و بازخوردهایی را دریافت کنند و به آن پاسخ دهند. یکی از تکنیک‌های مورد استفاده در این محرک استفاده از Boosters است. بوسترها در بازی چیزهایی هستند که شما با به دست آوردنشان، می‌توانید سریعتر به نقطه پایانی و بُرد برسید. البته این بوسترها که تقویت کننده به حساب می‌آیند، ظرفیت محدودی خواهند داشت و دائمی نیستند. این تقویت کننده‌ها فقط در موقعیت‌های خاصی ظاهر می‌شوند و با به دست آوردن مهارت جدید متفاوتند. داشتن بوستر به افراد اجازه عملکردهای متفاوت از حالت عادی خود می‌دهد مثلا سرعت آن‌ها را به یکباره زیاد می ‌کند. به همین دلیل، آن‌ها به وجد آمده و از این حرکت جدید خوشحال می‌شوند.
• اشتیاق و بیتابی: این محرک به معنای ایجاد اشتیاق به چیزی است که در ظاهر افراد نمی‌توانند داشته باشند. این واقعیت به افراد انگیزه می‌دهد که تمام مدت به دستیابی به آن فکر کنند.

یکی از تاکتیک‌های موثر در این محرک، محدودیت در زمان است و معروف‌ترین تکنیک‌ بازی برای ایجاد محدودیت هم تکنیکAppointment Dynamics است. یعنی دسترسی به چیزی یا توانایی انجام یک فعالیت فقط در یک تایم مشخص و محدودی امکان داشته باشد. در این راستا استفاده از کدهای مورس به صورت کوتاه مدت از جمله ابزارهای کاربردی در این مینی‌اپ است.

در مجموع می‌توان گفت این مینی‌اپ یک بازی رایانه‌ای نیست. چرا که بازی‌ها اهداف و قوانین مشخص دارند اما در فرایند گیمیفیکیشن، تنها مجموعه‌ای از وظایف امتیازدار یا پاداش‌دار مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در بازی‌ها احتمال شکست خوردن و برد و باخت، محل اعراب دارد در حالی که همان‌گونه که در این مینی اپ دیده می‌شود برد یا باخت اهمیت ندارد و همانگونه که مدیران پیام‌رسان تلگرام نیز تاکید داشته‌اند هدف از ایجاد آن، انگیزه‌سازی در افراد برای فعالیت در حوزه رمزارز و آشنایی با این محیط است. در پایان باید توجه داشت که علاوه بر ایجاد فرصت سرگرمی ممکن است، استفاده از این مینی‌‌اپ به دلیل نداشتن زیرساخت‌های قانونی و مطمئن، امنیت کاربران این برنامه را به خطر بیاندازد.

این متن توسط معاونت پژوهش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای تهیه و تنظیم شده است.