میترا جلیلی
پیشرفت تکنولوژی درچند دهه اخیر، زندگی بشر را دستخوش تغییر و تحولات فراوانی کرده است که سبک زندگی نیز از این قاعده مستثنی نیست. روزگاری حیاط خانه‌ها امن ترین جا برای کودکان محسوب می‌شد تا در آن بدوند و کودکی کنند و در خلال بازی‌هایی پرجست وخیز، با هم بودن و تعامل با جامعه را یاد بگیرند؛ چنین بازی‌هایی علاوه بر درس زندگی، به ‌آنها کمک می‌کرد تا کالری‌های دریافتی خود را بسوزانند و چاقی کودکان نمود چندانی نداشته باشد؛ موضوعی که حالا با تغییر سبک زندگی مردم و تبدیل خانه‌های بزرگ به آپارتمان‌هایی کوچک و بدون حیاط به پدیده‌ای شایع تبدیل شده است و با نگاهی به اطراف خود، بیشتر کودکانی چاق را می‌بینیم که دنیایی بجز خوراکی، تبلت و بازی‌های کامپیوتری نمی‌شناسند. هرچه این کودکان بیشتر به تلویزیون و بازی‌های کامپیوتری می‌چسبند بیشتر غذا می‌خورند و عادت غذایی آنها نیز تحت تأثیر تبلیغات غذاهایی نامناسب مانند فست فودها تغییر می‌کند که این موضوع در کنار تحرک کمتر آنها، آینده‌ای پر از مشکل را پیش روی آنها قرار می‌دهد.
وقتی هم تابستان و فصل تعطیلی مدارس از راه می‌رسد مشکل اضافه وزن دانش‌آموزان به یک دغدغه اصلی تبدیل می‌شود چون کودکان بیش از هر زمان دیگری به وسایل کامپیوتری خود می‌چسبند و میزان تحرک آنها روز به روز کمتر می‌شود. پژوهش محققان نشان می‌دهد در 30 سال گذشته تعداد کودکان چاق امریکا 2 برابر شده است و یکی از هر 3 کودک امریکایی چاق است که دلیل آن را ارتباط بیش از حد با تکنولوژی می‌دانند و این موضوع با تعطیل شدن مدارس قوت می‌گیرد. وخامت اوضاع تا حدی است که در حالی که کودکان نباید روزانه بیش از 2ساعت را پای کامپیوتر و تلویزیون بگذرانند و با تبلت خود را سرگرم کنند ولی هرکودک امریکایی روزانه7 ساعت آنلاین است، تلویزیون نگاه می‌کند یا بازی کامپیوتری انجام می‌دهد و حتی یک ساعت نیز به بازی‌های فعال و پرجست‌وخیز اختصاص نمی‌دهد. از سوی دیگر برای والدین هم راحت‌تر است که سر بچه‌ها را با یک تبلت، لپ تاپ و... گرم کنند تا صدایی از کودکان درنیاید وآنها هم بتوانند به کار خود برسند. این موضوع موجی از نگرانی را برای خانواده‌ها ایجاد کرده است از همین رو محققان در تلاش هستند تا به کمک فناوری‌های نوین با چاقی این دسته از کودکان به مبارزه بپردازند.
ë همراهی والدین با کودکان در فضای مجازی
با توجه به این که کودکان ساعت‌های زیادی با وسایل الکترونیکی خود سرگرم شده و تحرکی ندارند، فعالان عرصه فناوری وب سایت‌هایی خاص طراحی کرده و از والدین می‌خواهند که همراه با فرزندان خود به این سایت‌ها همچون kidnetic سر بزنند تا درباره غذای سالم، بازی‌های پرجست‌وخیز و جذاب و... اطلاعاتی کسب کنند و کودک را برای کاهش وزن ترغیب کنند. هرچند در زمینه چاقی کودکان، انگشت اتهام به سوی همه بازی‌های کامپیوتری نشانه رفته است ولی تاکنون برخی کنسول‌های بازی نیز ارائه شده که می‌تواند بچه‌ها را به تحرک وادارد؛ کنسول‌هایی مانندWii، 3 PlayStation و 360  Xbox بازی‌هایی تعاملی و سرشار از فعالیت دارند ولی باز هم مانند بازی‌های محیط باز و خارج از خانه جواب نمی‌دهد.
این، همه ماجرا نیست و شرکت‌های فناوری دیگری نیز در این زمینه دست بکار شده‌اند. LeapFrog که از شرکت‌های پیشرو در این زمینه است تلاش کرده تا با فناوری‌های تازه، کودکان را به تحرک و تفریح وادارد و گامی برای مقابله با چاقی کودکان بردارد ولی آموزش را هم فراموش نکرده است. یکی از جدیدترین تلاش‌های این شرکت، طراحی کنسول بازی LeapTV برای کودکان 3 تا 8 ساله است که از طریق HDMI با تلویزیون ارتباط می‌گیرد و به این قشر کمک می‌کند تا با دسترسی به بیش از 100 بازی، همزمان با آموزش فعالیت بدنی و جست‌وخیز زیادی داشته باشند. این کنسول با 16 گیگابایت حافظه داخلی، در واقع ترکیبی از کینکت و  Wiiاست پس هم از دوربین‌های حساس وهم کنترل‌کننده‌های حرکت بهره گرفته است. دوربین از طریق USB به این وسیله متصل شده و کنترل‌کننده حرکات نیز از بلوتوث استفاده می‌کند. کودک می‌تواند با کمک وای فای، بازی‌ها و اپ‌های مورد نظر خود را از کتابخانه LeapFrog دانلود کند. در این بازی‌ها از شخصیت‌های کارتونی والت دیسنی استفاده شده است وکودک در قالب بازی وانجام حرکات ورزشی، مسائل ریاضی که متناسب با سن آنها مطرح شده است را حل می‌کند و به سؤالات علوم پاسخ می‌دهد.
این، تنها تلاش LeapFrog در این زمینه نیست و این شرکت با ارائه فناوری‌های پوشیدنی نیز گامی بزرگ برای تحرک بیشتر کودکان شیفته تکنولوژی برداشته است. LeapBand یک ردیاب تناسب اندام ویژه کودکان 4 تا 7ساله است که به آنها کمک می‌کند تا تحرک داشته باشند. پایه این فناوری براساس یک حیوان دست آموز است که کودک باید به وی غذا بدهد، او را بخواباند و به گردش و تفریح ببرد ولی برای هریک از این کارها باید از طریق فعالیت بدنی، سکه جمع کند. وقتی سطح فعالیت بدنی مناسب باشد، بازی‌های قفل شده، باز می‌شوند و برتعداد بازی‌های انتخابی وی اضافه می‌شود. در این فناوری، 8 حیوان خانگی گربه، سگ، اژدها، میمون، پاندا، پنگوئن و روبات وجود دارد که کودکان می‌توانند یکی را انتخاب کنند، نام مشخصی برای آن انتخاب کرده و حتی رنگ آن را نیز تغییر دهند و از وی مراقبت کنند. هرچه کودک فعال‌تر باشد سکه‌های بیشتری به دست می‌آورد و بیشتر می‌تواند از حیوان مورد علاقه‌اش نگهداری کند. همچنین فقط غذاهای سالم به حیوان خانگی داده می‌شود و کودک نیز کم کم به دلیل علاقه به شخصیت کامپیوتری‌اش به غذاهای سالم روی می‌آورد. یک شتاب سنج هم درون این وسیله کوچک قرار دارد که برای نظارت بر فعالیت کودک کاربرد دارد و همچنین یک خط در پایین صفحه نمایش این وسیله که میزان پیشرفت کودک در انجام فعالیت‌های ورزشی را نشان می‌دهد. یک دکمه فعالیت نیز روی این وسیله کوچک اما پرکار وجود دارد که به محض فشار دادن آن، در قالب پیام‌های صوتی از کودک خواسته شود لی لی برود، مانند هلی‌کوپتر بچرخد یا بالا و پایین بپرد.
ibitz tracker نیز یک ردیاب تناسب اندام است که در کفش جا می‌گیرد و میزان حرکت فیزیکی کودک یا بزرگسال را در طول روز اندازه‌گیری می‌کند. این اطلاعات از طریق وسایلی با بلوتوث 0/4 مانند گوشی هوشمند یا تبلت سینک می‌شود و به کودک نشان می‌دهد که باید چه قدر فعالیت بدنی داشته باشد تا بتواند به مراحل بالاتری از بازی گوشی هوشمند خود راه پیدا کند یا زمان بیشتری را پای تلویزیون یا اینترنت بگذراند. والدین هم می‌توانند کودک را ردگیری کنند یعنی اگر کودک امتیاز کمی داشته باشد یعنی بی‌تحرک بوده پس وی را به بازی پرتحرک بیشتر تشویق می‌کنند.
ë بازار داغ اپ‌ها برای کاهش وزن
برای مقابله با چاقی کودکان اپ‌هایی نیز به بازار آمده است که از میان آنها می‌توان به اپ TinyBop اشاره کرد. این اپ،‌ ‌آناتومی و عملکرد بدن، نحوه چاق شدن و مضرات آن را با زبانی کودکانه برای بچه روایت می‌کند تا خود تصمیم به لاغر شدن بگیرد.
یکی دیگر از این اپ‌ها Smash Your Food، یک اپ آموزشی است که با  آی پد، آی فون و آی پاد کار می‌کند و برای سلامت و لاغر ماندن، توصیه‌هایی به کودک ارائه می‌دهد. در این اپ، کودکان هریک از مواد غذایی مورد علاقه خود بویژه انواع برگرها، دونات، سایر شیرینی و آبنبات‌ها را در واقع له می‌کنند تا بتوانند مواد غذایی و مواد تشکیل‌دهنده آن را آنالیز کنند و درباره میزان نمک، شکر، چربی و سایر مواد غذایی آن اطلاعاتی به دست بیاورند و با مضرات یا مزایای غذاها آشنا شوند. این اپ همچنین میزان ورزش مورد نیاز روزانه برای سوختن کالری این غذاها را نیز به کودک نشان می‌دهد و به این ترتیب کودک علاوه بر داشتن تحرک، از فست فودها کم کم فاصله می‌گیرد.Super Stretch Yoga نیز اپ دیگری است که کمک می‌کند تا کودکان از سنین کم با ورزش یوگا آشنا شوند.
ویدیوهای مربوط به تناسب اندام نیز یک برنامه با عنوان Adventure to Fitness است که توسط معلمان، والدین و متخصصان علوم پزشکی گردآوری شده تا کودکان و والدین آنها توصیه‌هایی از پزشکان درباره فعالیت‌های بدنی مختلف در اختیار داشته باشند.گفتنی است با وجود همه این تلاش‌ها همچنان یک سؤال اساسی وجود دارد که آیا کودکان به تبلت و فناوری‌های از این  دسته نیاز دارند یا بازی‌های از جنس جست و خیز در پارک و یافتن دوستان تازه که بتواند زندگی اجتماعی آنها را شکل دهد.

http://www.iran-newspaper.com/Newspaper/BlockPrint/22855