در نوشتار پیشین به این نکته اشاره شد که ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب فرصت بی نظیری را برای شکل گیری و جهش صنایع نوین و زمینه های جدید اقتصادی پدید می آورد که از جمله می توان به صنعت بازی های رایانه ای اشاره کرد.صنعتی که می تواند با چشم انداز روشن و اهداف سه گانه ذیل به توان رقابت با قطب های بزرگ بازی سازی در جهان برسد:
1-تصاحب سهمی شایسته از بازار بازی های ویدیویی در کشور توسط تولیدکنندگان داخلی
2- تثبیت جایگاه ایران به عنوان قطب اصلی بازی سازی در منطقه و تعامل جدی با کشورهای منطقه برای تولید محصولات متناسب برای مخاطبان منطقه ای
3-گسترش بازارهای هدف در سطح جهان و انجام تعاملات جدی با پیشگامان جهانی این صنعت و تبدیل شدن ایران به یکی از قطب های اصلی بازی سازی در جهان.
در مقاله گذشته اشاره شد که تسهیل شرایط تولید و انجام حمایت های واقعی از تولید کنندگان از یک سو و نشر ،توزیع و تبلیغ مناسب بازی های ایرانی از سوی دیگر می تواند ما را به اولین هدف از اهداف سه گانه بسیار نزدیک کند.در ادامه آن نوشتار و در این شماره به بررسی خلاصه وار برخی راهکارها جهت حضور موفق در بازارهای منطقه ای و جهانی می پردازیم.
چشمانمان را باز کنیم :
1- اگرچه مطابق با گفته های مدیریت بنیاد ملی بازی های رایانه ای ایران رتبه اول تولید بازی در منطقه را دارا است اما واقعیت آن است که این جایگاه به شدت در حال تهدید است به گونه ای که حتی در داخل کشور نیز از میان 50 ملیون نسخه بازی که در سال توزیع می شوند تنها 10 درصد آن متعلق به بازی های ایرانی است. Wamda که یک موسسه مطالعاتی فعال حوزه بازی سازی است حجم بازار بازی خاورمیانه طی سال 2011 را حدود یک میلیارد و چهارصد ملیون دلار تخمین زده بود که این رقم قطعا در سال جاری میلادی افزایش پیدا کرده است(1).
2- کشورهای عرب منطقه جمعیتی بالغ بر 350 ملیون نفر دارند که 60 درصد آنها جوان هستند .این کشور ها با رشد سیصد درصدی در دسترسی به اینترنت رو به رو هستند و در سال 2015 حدود 150 ملیون نفر از جمعیتشان به اینترنت دسترسی خواهند داشت.(2) و این یعنی فرصتی بی نظیر برای بازی سازان مطرح حتی در سطح جهان به گونه ای که کمپانی بزرگ یوبی سافت را ترغیب به افتتاح شعبه ای در امارات فقط در جهت تعامل با بازارهای کشورهای عربی و آشنایی با فرهنگ منطقه می نماید.فرهنگی که برای ما بسیار بیشتر از شرکت هایی که از هزاران کیلومتر آن سوتر به منطقه می آیند آشنا است .
3- علاوه بر کشورهای عربی بازار کشور ترکیه نیز بازار بسیار جذابی است که طبق آمار منتشر شده در سال 2012 به رقمی حدود 450 ملیون دلار رسیده است.که در این میان سهم بازی های آنلاین ، شبکه های اجتماعی و موبایل قابل توجه است.(3)
4- می خواهید بدانیم سهم ما در این بازارها کجاست؟! حقیقت آن است که تقریبا هیچ کجا!! متاسفانه ما استراتژی مشخص و مدونی برای حضور در بازارهای منطقه ای نداریم و این که بگوییم در سال در چه تعداد نمایشگاه بین المللی شرکت می کنیم به تنهایی کافی نیست.بلکه برای حضور قدرتمند در این بازارها و تعامل با آنها نیاز به طرحی دقیق و حساب شده داریم. امری که مسلما از عهده تولیدکنندگان ایرانی به تنهایی بر نخواهد آمد و حتی در صورت عدم نگاه جدی نهادهای بالا دستی، بنیاد ملی بازی های رایانه ای نیز به تنهایی قادر به انجام آن نخواهد بود.
5- اما اگر این بازار را بشناسیم و وارد تعامل با آن شویم می توانیم در مدتی کوتاه به سودهایی کلان برسیم کاری که یک شرکت محلی مانند PeakGame انجام داده است و سبب شد تا این کمپانی تبدیل به یکی از سه کمپانی برتر بازی های اجتماعی آنلاین در سطح جهان شود .موفقیت این شرکت مدیون توجه و تمرکز آن بر بازارهای منطقه ای و تولید بازی های جذاب برای افراد عرب زبان و ترکیه ای است. راهکارهای دستیابی به بازارگیم خاورمیانه
چه کنیم تا سهمی از بازار چند میلیارد دلاری خاورمیانه داشته باشیم؟
بپذیریم که ضعف داریم : به قول بزرگی اولین شرط پیشرفت آن است که بپذیریم دچار ضعف هستیم پس اولین قدم باید پذیرفتن این نکته باشد که علی رغم تولید بازی های با کیفیت در ایران و علی رغم حجم بالای تولید ، ضعف بزرگ ما در شناخت و تعامل با بازار، چه در داخل و چه در خارج است که اگر هرچه سریعتر برای آن فکری نکنیم و استراتژی مدونی نداشته باشیم فردا ممکن است بسیار دیر باشد و تولیدکنندگانی که پس از سالها سختی امروز توانسته اند محصولاتی قابل قبول در سطح جهان ارائه دهند نتوانند جایگاه شایسته خود در بازارهای منطقه ای را به دست آورده و شانس حضور در آن بازارها را برای همیشه از دست خواهند داد. توجه جدی به صنعت و فعالان گیم
به اهمیت این صنعت و توان تولیدکنندگان ایرانی ایمان بیاوریم: سخن بیراهی نیست اگر بگوییم ایمان داشتن مسولان ارشد به توان بالای این صنعت در تبدیل شدن به یک صنعت مهم غیر نفتی موجب حل بسیاری از مشکلات خواهد شد. در این صورت فعالیت های مرتبط با صنعت بازی سازی بسیار فراتر از جایگاه قبل در مناسبات تجاری کشور جای خواهند داشت،علی الخصوص آنکه مزیت ارزان بودن نیروی کار بازی ساز در ایران نسبت به بسیاری از کشورها یکی از مهمترین برگ های برنده ما خواهد بود.
برنامه ریزی برای دستیابی به بازار های هدف
برای حضور موفق در بازار منطقه ای نیاز داریم ابتدا شناخت دقیق از آن بازار داشته باشیم و بدانیم بیشتر چه بازی ها و در چه سبک ها و پلتفرم هایی را می پسندد.علاوه بر آن بایستی بدانیم در چه حوزه ای از این صنعت در هر بازه ی زمانی می خواهیم رقابت کنیم و توان رقابت داریم.داشتن یک استراتژی مشخص باعث می شود تمام تعاملات ما در این حوزه حساب شده باشد در غیر این صورت تنها حضور چندباره در برخی نمایشگاه های منطقه ای راهگشا نخواهد بود. فرهنگ پل ارتباطی درخاورمیانه
نزدیکی فرهنگی برگ برنده بزرگ ماست ، برای آن بها قائل شویم:
ایران در قلب منطقه خاورمیانه واقع شده و اشتراکات فرهنگی بسیاری را با جوامع این منطقه دارد.داستان ها و باورهای مشترک می توانند زمینه ساخت بازی هایی باشند که از جذابیت فراوانی در بین مردم خاورمیانه برخوردار شوند.باید این فرصت را غنیمت بدانیم و بر مبنای آن بازی هایی جذاب بسازیم. تدبیر و ایجاد امید در استفاده از فرصت
از فرصت ایجاد شده اخیر در لغو تحریم ها نهایت استفاده را ببریم:
شکستن ساختار تحریم ها علیه کشور موجب حضور هیئت های اقتصادی مختلف در کشور شده است که برای حضور در بخش های مختف اقتصاد ایران با هم به رقابت می پردازند.چرا در میان این هیئت ها از بازی سازان بزرگ جهانی دعوت نداشته باشیم تا آنها را با قدرت بازی سازی ایران آشنا کنیم و بتوانیم بازی های جهانی را در استدیو های ایرانی بسازیم؟همچنین بایستی زمینه های حضور هیئت هایی از تولیدکنندگان بازی وطنی را در کشورهای خاورمیانه و تعامل با فعالان کشورهای هدف فراهم آوریم.تولیدکنندگان ایرانی می توانند در صورت جدیت دولت و حمایت دولتی بازی هایی مختص به کشورهای منطقه و با زبان آنها و بر پایه فرهنگ آنها تولید نمایند.
استفاده از ظرفیت های دیپلماسی
بیش از هر ارگانی این وظیفه بنیاد ملی بازی های رایانه ای است که اهمیت این هنر صنعت بزرگ را به عنوان یکی از پول سازترین صنایع در جهان برای ارکان مختلف حاکمیت شفاف کند . در این صورت باید از همه پتانسیل ها برای رشد و جهش آن بهره برد که از جمله آنها استفاده از توان دیپلماسی و ظرفیت های ایجاد شده در دوره اخیر است. توانی که می تواند در قالب دیپلماسی فرهنگی – اقتصادی نمود داشته باشد.
بگذارید این نوشتار را با یک آرزوی صمیمی به پایان برم و آن اینکه :آیا روزی می رسد که مسولان ما به اهمیت این صنعت به حدی باور بیاورند که وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی ، صنعت ، معدن و تجارت و امور خارجه در نشستی با تولیدکنندگان و مسولان بنیاد ملی بازی های رایانه ای پتانسیل های این صنعت در جهان امروز را از نزدیک بشنوند و عزم خود را برای جهش بازی سازی و تولد یک صنعت بزرگ غیر نفتی جزم کنند؟!!
آیا روزی می رسد که ما فراتر از شعارها و نشست ها ، قول و وعده ها دست به کار شویم و جانانه به میدان بیاییم تا در این صنعت و با کمک این صنعت بخشی از اهداف اقتصاد مقاومتی را تحقق بخشیم؟!به امید آن روز.
1- http://www.wamda.com/2013/11/overview-gaming-sector-arab-world
2- http://www.reuters.com/article/2012/03/14/us-saudi-gaming-idUSBRE82D10N20120314
3- http://www.newzoo.com/press-releases/turkish-games-market-rises-to-450m-in-2012/