سالم‌سازی بازار گیم با مسوولیت‌پذیری خانواده‌ها  و اعمال رده‌بندی سنی

رتبه‌بندی برای تولید و به نوعی تفکیک مخاطب متناسب با سن در تولید و عرضه  آثار فرهنگی و هنری تنها محدود به سینما، تلویزیون و بازی‌های رایانه‌ای نمی‌شود چرا که عرصه‌های دیگر نظیر صنایع دستی و حتی دیگر ابعاد سرگرمی از این قاعده تبعیت می‌کند.
در بسیاری از کشورهای جهان موضوع رتبه بندی و به نوعی ایجاد رده بندی سنی برای تولید و عرضه محصولات بخصوص در زمینه فرهنگی رویکرد غالب برای کنترل و به تعبیری بهینه سازی  در حوزه مصرف و فرهنگ سازی برای مخاطب است.
بازیهای رایانه ای به عنوان بخش اساسی و پر مخاطب صنعت سرگرمی جهان نیز تابع این رویکرد و مخاطب براساس سن مجاز به استفاده از تولید ارایه شده در بازار می شود. در بسیاری از کشورهای پیشرفته و صاحب این صنعت کنترل جدی روی عرضه و نگاه عمیق در تولید برای کودکان و نوجوانان است.هرچند بسیاری از تولید آلوده به اغراض سیاسی و نگاه فرهنگ مهاجم برای دیگران بوده که هشیاری طرف مقابل برای ویرایش درست و نظارت هدفمند در عرضه جهت گروه هدف را برای مصون سازی و کاستن از دامنه آسیب ها طلب می کند. 
بسیاری از کارشناسان رعایت نظام رده بندی سنی در تولید و عرضه  جهت کنترل و کاهش آسیب های نهان و پنهان گیم ضروری می دانند و بر رعایت آن از طرف فعالان این عرضه و عرضه کنندگان محصولات گیم تاکید دارند.
جمهوری اسلامی ایران از کشورهایی است که با داشتن صنعت بازیهای رایانه ای دارای نظام رده بندی سنی در این زمینه است و به نوعی از کشورهای صاحب این رتبه بندی است.رتبه بندی که برگرفته از فرهنگی ایرانی – اسلامی و متناسب با علایق و ارزشهای مورد احترام جامعه است
بسیاری ازصاحب نظران و  کارشناسان رعایت و نظارت بر اعمال صحیح  رده بندی سنی  در حوزه توزیع  و از سویی  مسوولیت  پذیری خانواده ها در شناخت و تامین نیاز کودکان و نوجوانان از طریق گیم  و نظارت بر تهیه بازی را برای سالم سازی  بازار بازیهای رایانه ای و ایجاد بی رونقی در عرصه تولیدات مضرر و قاچاق را ضروری می دانند. 

**

 ورود بی ضابطه بازیهای خارجی در بازار 
مدیر عامل بنیاد ملی بازیهای رایانه ای تدوین و اجرای نظام ملی رده بندی سنی بازیهای رایانه ای "اسرا" به عنوان نخستین گام تحقیقی – پژوهشی در این مجموعه که از ابتدای راه اندازی در دستور کار قرار گرفت نام می برد و می گوید: نظام رده بندی سنی در قالب یک کار سنگین پژوهشی 18 ماهه انجام و از سال 88 در امور گیم گنجانده شد.
بهروز مینایی می افزاید: برای سالم سازی فضا ارایه بازی زحمات بسیاری در مجموعه بنیاد بازیهای رایانه ای کشیده می شود به نحوی که تاکنون چند هزار بازی خارجی در مجموعه یادشده ویرایش و دارای پرونده رده بندی است.
مدیر عامل بنیاد ملی بازیهای رایانه ای همچنین به بحث ورود بی ضابطه بازیهای خارجی در بازار مصرف اشاره می کند  و تاکید می کند که این بنیاد به هیچ عنوان وظیفه ای در قبال کنترل نهایی بازار و یا برخورد با متخلفان ندارد و این وظیفه را ستاد صیانت از آثار فرهنگی و هنری وزارت ارشاد عهده دار است.این بنیاد بر اساس احساس مسوولیت تنها بازرسی هایی انجام می دهد و صرفا به عنوان گزارش دهنده به مجموعه های مسوول در این زمینه عمل می کند.
وی با یادآوری اینکه بیش از 70 درصد خانواده ها و والدین از نوع استفاده فرزندان خود از بازی  و محتوای آن اطلاعی ندارند ،می افزاید: برای این زمینه می بایست دستگاههای فرهنگی از جمله صداو سیما به اطلاع رسانی و آگاه سازی اقدام کند اما متاسفانه بنیاد به دلیل نداشتن بودجه  و پول اغلب از تبلیغات تلویزیونی بی بهره بوده است.
مینایی می گوید: که در عین حال برای هشدار دادن و معرفی کردن نظام رده بندی سنی در اغلب سمیناراها ، نمایشگاهها و کارگاهها ی آموزشی شرکت داریم و دائم در این زمینه به خانواده ها و والدین در حال آگاهی دهی هستیم اما این روند با تبلیغات و اطلاع رسانی مناسب و از طریق صداو سیما تاثیر گذاری بیشتری دارد.

**

خانواده هاعامل مهم در کاهش آسیب های بازی رایانه ای 
قائم مقام بنیاد ملی بازی های رایانه ای  نیز در این باره می گوید:برای خانواده ها تربیت فرزندان بسیار مهم است؛ آنها اجازه نمی دهند فرزندانشان هر کتابی را مطالعه کنند، هر فیلمی را ببینند و با هر کسی دوست شوند. اما در حوزه بازی چون آن را صرفا یک وسیله تفریح و سرگرمی می دانند، کمترین توجهی به این موضوع ندارند. حال اینکه در دنیای مجازی اتفاقاتی ممکن است برای کودک روی دهد که غیر قابل جبران است. 
محمد بیطرف می افزاید: ما معتقد نیستیم که بازی سیاه است و نباید استفاده شود؛ بازی اقتضای سن بچه هاست. در دنیایی که فناوری سبک زندگی ما را تغییر داده است و ما از موبایل، ماهواره و وسایل دیگر استفاده می کنیم، بازی های حرکتی نیز به بازی های دنیای مجازی تبدیل شده است. 
بیطرف با بیان اینکه  خانواده ها باید شناخت صحیحی از رده بندی سنی بازی های رایانه ی باید داشته باشند،می گوید: طبق آمار در کشور آمریکا بیش از 80 درصد خانواده ها در هنگام خرید بازی در کنار فرزندانشان هستند و بیش از 60 درصد آنها حداقل یک بار آن بازی را با فرزندشان بازی می کنند. این مطلب نشان می دهد که این موضوع بسیار مهم است. 
وی ادامه می دهد:در کشور ما متأسفانه به واسطه پایین بودن قیمت، کودک با پول تو جیبی به راحتی بازی تهیه می کند، در حالی که خانواده ها مطلع نیستند. متأسفانه برخی از بازی هایی که در بازار ایران توزیع می شوند در بسیاری از کشورهای دنیا ممنوع هستند. 
قائم مقام بنیاد ملی بازی های رایانه ای محتوا و رده بندی سنی بازی بسیار مهم می داند و می گوید: خانواده ها باید  در هنگام خرید بازی فرزندشان را همراه کنند و به نشان رده بندی سنی که بر روی بازی قرار گرفته توجه کنند
این مقام مسوول در بنیاد ملی بازی های رایانه ای،می افزاید: بیش از 20 اساتید حوزه و دانشگاه بر روی محتوا سنجی بازی های رایانه ای کار کرده اند  و تاکنون 10 جلد کتاب درباره تحلیل محتوای بازی ها تدوین شده است. 
بیطرف با بیان اینکه  بیش از 2500 بازی در بنیاد ملی بازی های رایانه ای  تحلیل شده است ،می افزاید: نشان نظام ملی رده بندی سنی بر روی آنها قرار گرفته است.


**

نظام رده بندی سنی در ایران ضمانت اجرایی دارد
مدیر سازمان رده بندی سنی بازی های رایانه ای "اسرا" ایران را کشوری اسلامی و دارای فرهنگ غنی و با پیشینه می داند و می گوید: نظام رده بندی سنی ایران در ردیف 7 سیستم رده بندی سنی دنیا جای دارد.  
"سید محمد علی سید حسینی" با یادآوری اینکه رده بندی سنی بازی های رایانه ای در کشور رعایت می شود، می افزاید: نظام رده بندی سنی بازی های رایانه ای (اسرا) نخستین نظام رده بندی سنی بازی های رایانه ای مطرح در خاورمیانه بوده و جزو 7 سیستم رده بندی سنی در دنیا به شمار می رود.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا در کشور رده سنی +25 در نظام رده بندی سنی بازی های رایانه ای مورد استفاده قرار می گیرد؟ می گوید: کارشناسان، متخصصان و روانشناسان پژوهش هایی را در زمینه رده بندی سنی انجام داده بودند و بر اساس نظر متخصصان علوم تربیتی، رده بندی سنی +25 سال برای موضوع های خاص مورد استفاده قرار می گرفت اما در روند تجربی کار متوجه شدیم که این گروه سنی کارایی لازم را ندارد و می تواند نتیجه معکوس در بر داشته باشد و در نتیجه این گروه سنی از حدود یکسال و نیم پیش از نظام رده بندی سنی حذف شد.
سید حسینی با بیان اینکه نظام رده بندی سنی در ایران ضمانت اجرایی دارد، می گوید: در نظر سنجی هایی که در سال 89 و در نمایشگاه های بین المللی بازی های رایانه ای انجام شد و در آماری جداگانه 55درصد به اهتمام نظارت والدین بر بازی های رایانه ای کودکان و بیش از 50 درصد بر استفاده از نظام رده بندی سنی ایران در بازی های رایانه ای حکایت داشت.
مدیر سازمان رده بندی سنی بازی های رایانه ای "اسرا" همچنین با اشاره به فرهنگ و تاریخ با پیشینه  ایران، می افزاید: شرایط ایران با دیگر کشورهای توسعه یافته متفاوت بوده و در واقع سیستم رده بندی سنی در دنیا بیشتر توسط کشورهای دارای این صنعت، تاسیس شده است.
این مقام مسوول در بنیاد ملی بازیهای رایانه ای همچنین یادآور شد که  نظام رده بندی سنی بازیهای رایانه ای در ایران  با نگرش فرهنگ اسلامی پایه گذاری شده و می تواند به عنوان الگو برای سایر کشورهای مسلمان  منطقه مورد استفاده قرار گیرد.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور دارای صنعت گیم و نظام رده بندی سنی مستقل از اعتبار ممتازی در میان کشورهای صاحب این صنعت برخوردار است. ایران به عنوان کشور پیشروی دارای صنعت گیم در جهان اسلام به شمار می رود.  


**

توجه ویژه خانواده ها به نظام رده بندی سنی بازی های رایانه ای
تولید کننده بازی رایانه‌ای دینگو به اعمال رده بندی سنی بازی های رایانه ای اشاره می کند و می گوید: اطلاع رسانی در زمینه اهمیت رده بندی سنی به گروه هدف_خانواده_ از مهمترین ارکان اعمال رده بندی سنی در بازی های رایانه ای است.
علی نجفی  ادامه می دهد: کشور های همچون نروژ و هند رده بندی سنی را می شناسند و در بازی های رایانه ای فرزندانشان مورد توجه قرار می دهند اما در کشور ما با وجود اعمال رده بندی سنی در طول چهار سال هنوز نتوانسته ایم اهمیت این موضوع را برای خانواده های ایرانی آشکار کنیم .
این تولید کننده بازی رایانه ای به راهکار اجرای رده بندی سنی بازی های رایانه ای اشاره می کند و توضیح می دهد: تبلیغات ،اطلاع رسانی ،تغییر راهکار های اجرایی و فرهنگسازی می تواند در تبیین رده بندی سنی بازی های رایانه ای مفید باشد.
**کودکان مهمترین مشتری صنعت  بازی رایانه ای
رییس انجمن بازی ها و ورزش کودکان توجه به رده بندی سنی بازی های رایانه ای برای کاهش آسیبهای احتمالی بازی های رایانه ای ضروری می داند ومی گوید:موفقیت در ارایه برنامه مناسب با گروه سنی کودک ونوجوان نیازمند تشکیل اتاق فکر باحضور کارگروه های متخصص است.
"مهدی آذربرزین "رده بندی سنی در بازی های رایانه ای را بر اساس نیاز گروه سنی ارزیابی می کند و می گوید: بازی رایانه ای نیز مانند محصولات دیگر فرهنگی باید بر اساس نیاز گروه سنی طراحی و دسته بندی شود.


**

توجه به علایق مخاطبان در حوزه تولید
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ، بازی‌های رایانه‌ای را یکی از مهمترین ابزار سرگرمی نوجوانان عنوان می کند و می گوید:  با رده بندی سنی بازی های رایانه ای می توان از ترویج خشونت و آسیب های جلوگیری کرد.
مجتبی رحماندوست، می گوید :بازی سازان خارجی با تولید بازی های خشن و اکشن در جذب جوانان موفق بوده اند . وظیفه بازی سازان در این میان تولید بازی هایی همسان با سطح سلیقه جوانان است . 
نماینده مردم تهران، ری،‌ اسلام‏شهر و شمیرانات در مجلس شورای اسلامی توضیح می دهد: با تولید آثار فاخر باید کاری کنیم که نوجوانان و جوانان از گرایش به سوی بازی های کشورهای بیگانه حذر کنند. 
وی می افزاید: امروز جنگ نرم دشمن در قالب بازی های رایانه ای نمود داشته که باید مورد توجه قرار گیرد.افزایش بودجه بخش صنعت سرگرمی بویژه عرصه بازی های رایانه ای ضروری است و بدون شک اگر هزینه ای صرف این عرصه شود، خروجی خوبی خواهیم داشت.